تغییر در سبک زندگی امروزی موجب بالا رفتن سن ازدواج و کاهش تولید مثل در نتیجه کاهش رشد جمعیت شده است. همانطور که می دانید ازدواج، بارداری، شیردهی در سنین مناسب تا حد زیادی باعث پیشگیری از نازایی خواهد شد.
از عوارض ناشی از بالا رفتن سن ازدواج و عدم بارداری، افزایش میانگین سرطان پستان در بین خانم های مجرد شده است.
یکی از عوامل پررنگ در ایجاد سرطان پستان و سرطان تخمدان، بالا بودن سطح استروژن در بدن می باشد. با ازدواج کردن و در مراحل بعد بارداری و شیردهی، به میزان زیادی از این بیماری جلوگیری خواهد شد.
میانگین سن در ابتلا به سرطان پستان در دنیا ۵۰ سال است. اما این بیماری در سنین بین ۱۵ الی ۸۵ سالگی نیز مشاهده شده است. بیشترین آمار ابتلا به سرطان پستان در سنین بین ۴۰ الی ۴۹ سال گزارش شده است.
تغییرات در میزان تعادل تولید هورمون استروژن در بدن باعث ایجاد عوارض و بیماری هایی از جمله سرطان پستان و تخمدان و اختلالاتی در عملکرد فیزیکی بدن می شود.
در ابتدا با هورمون استروژن، انواع آن و عملکرد این هورمون آشنا خواهیم شد.
استروژن چیست؟
استروژن نام گروهی از هورمون های جنسی زنانه است که باعث ایجاد ویژگی های زنانه نظیر افزایش حجم سینه ها، تنظیم چرخه قاعدگی، ایجاد دستگاه تناسلی و رشد آن می شود.
عدم تعادل در ترشح این هورمون، موجب بروز اختلالات و تغییرات فیزیکی در بدن می شود. به عبارتی این هورمون موجب تفاوت ساختاری، بین بدن زن و مرد می شود.
- استروژن بر سه نوع زیر تعریف شده است:
۱. استرادیول: استرادیول شکل اصلی استروژن می باشد. زنان در زمان غیر از بارداری میزان بسیار کمی از استرادیول را در بدن دارند.
۲.استریول: هورمونی که نقش مهمی در بارداری داشته و بیشتر میزان تولید آن از جفتِ جنین می باشد. این هورمون به مقدار کم در کبد جنین و غدد آدرنال ترشح می شود.
۳.استرون: شکل ضعیفی از استروژن که فقط در خانم های یائسه وجود دارد.
- فواید ترشح استروژن:
۱. کمک به تحریک و رشد فولیکول تخمک در تخمدان ها
۲. رشد و ضخامت واژن و ماهیچه های رحم
۳. افزایش لغزندگی در واژن
۴.افزایش ضخامت ماهیچه ایی لوله فالوپ و انقباضات مورد نیاز برای جا به جایی سلولهای تخمک و اسپرم
۵.موجب رشد سینه ها در دروان نوجوانی، تجمع رنگدانه ها در نوک سینه ها، توقف جریان شیر در سینه ها در زمان قطع شیردهی
۶.جریان ترشحات مخاطی رحم و ضخامت این مخاط، برای تسهیل حرکت اسپرم به درون تخمک و انجام لقاح
۷.افزایش میزان اسیدیته واژن در نتیجه کاهش عفونت های باکتریایی
۸.افزایش اندازه آندومتر و بهبود جریان خون، محتوی پروتئینی و فعالیت های آنزیمی
۹.از بین بردن بافت های مرده ناشی از ریزش آندومتر رحم، در دروان قاعدگی
۱۰.تحریک ماهیچه رحمی در هنگام زایمان و کمک به بیرون فرستادن نوزاد و جفت
حال می خواهیم با عوارض ناشی از پایین بودن میزان تولید استروژن در بدن پرداخته تا در صورت دیدن این علائم تا حدودی آگاه بوده و به پزشک معالج مراجعه کنیم.
- علائم پایین بودن سطح استروژن:
۱.اختلالات قاعدگی (ایجاده دوره های نامنظم یا توقف در قاعدگی)
۲.ناباروری
۳.پوکی استخوان
۴.مقاربت دردناک
۵.گرگرفتگی
۶.افسردگی
۷. افزایش ابتلا به عفونت مجاری ادراری
۸.افزایش وزن
در اینجا به مطالبی در خصوص تأثیرات و عدم تعادل میزان استروژن در خانم ها خواهیم پرداخت.
- عوامل کاهش سطح استروژن:
۱. ورزش بیش از حد و سنگین
۲. عملکرد نامناسب غدد
۳. مشکلات تیروئید
۴.اختلال در تغذیه
۵. نقض ژنتیکی در تخمدان
۶. اختلالات بلند مدت کلیه
۷. یائسگی زود هنگام (زیر ۴۰ سال)
۸. شیمی درمانی
۹. سوء تغذیه که موجب کاهش وزن شدید شود
- رژیم های غذایی جهت پیشگیری و کمک به درمان استروژن پایین:
۱. میوه های خشک
۲. دانه کنجد
۳. سیر
۴. انواع میوه های مانند هلو، توت ها، سیب، خرما، آلو
۵. شیر سویا
۶. سبزیجاتی مانند: چغندر، هویج، گوجه فرنگی، سیب زمینی
۷. دانه ها مانند: رازیانه، تخمه آفتابگردان، تخم بذر کتان
۸. لوبیاها مانند: سویا، لوبیا چشم بلبلی
- علائم بالا بودن سطح استروژن:
۱.فیبروم های رحمی
۲.توده های فیبروکیستیک در سینه ها
۳.کاهش میل جنسی
۳.افزایش حساسیت در سینه ها
۴.افزایش علائم سندرم پیش از قاعدگی(PMS)
۵.ریزش مو
۶.دوره های نامنظم قاعدگی
۷.نفخ
۸.نوسانات خلقی
۹.افزایش حملات اضطرابی
۱۰.سردی دست و پا
۱۱.اختلال در خواب
۱۲.مشکلات ضعف حافظه
۱۳.سردرد
۱۴.افزایش وزن
-خطرات ناشی از بالا بودن میزان استروژن:
۱.مقادیر بالای استروژن، موجب لخته شدن خون و سکته مغزی در افراد می شود
۲.افزایش عملکرد غده تیروئید
۳.سرطان سینه
۴.سرطان تخمدان
- دلایل افزایش سطح استروژن:
۱.مصرف برخی داروهای خاص. به عنوان مثال درمان جایگزینی استروژن که نوعی روش درمانی رایج برای تنظیم یائسگی محسوب می شود، باعث افزایش بیش از حد استروژ خواهد شد.
۲.هورمون درمانی در خانمهای یائسه
۳.روش های ضد بارداری هورمونی
۴.مصرف برخی گیاهان مانند رازیانه
۵.مصرف داروی فنوتیازین که برای درمان اختلالات روانی به کار می رود
- راه کارهایی جهت درمان استروژن بالا:
۱.در مسیر هورمون درمانی، ممکن است پزشک معالج برنامه درمان را تغییر داده و باعث حفظ تعادل هورمون ها در بدن شود.
۲.در هنگام سرطان سینه یا تخمدان، با تجویز داروهایی جهت نرسیدن استروژن به سلول های سرطانی، به کاهش سطح استروژن کمک می کنند.
۳.جراحی اوفورکتومی. از آنجایی که عامل ترشح هورمون های استروژن، تخمدان ها می باشند با استفاده از جراحی اوفورکتومی و برداشتن تخمدان ها می توان باعث جلوگیری از افزایش تولید استروژن شد. این جراحی زمانی تجویز میشود که احتمال سرطان سینه یا تخمدان بالا باشد.
- روش و رژیم های غذایی جهت پیشگیری و کمک به درمان استروژن بالا:
۱.مصرف سبزیجات از جمله گل کلم،کلم بروکلی
۲.قارچ
۳. انواع میوه ها مانند: انار، انجیر، انگور سیاه
۴.غلات سبوس دار
۵.داشتن وزن مناسب (بالا بودن وزن رابطه مستقیم با افزایش سطح استروژن دارد)
۶. ورزش های منظم و سبک
۷. خواب کافی
۸. مدیریت استرس
توصیه:
این مطالب جهت افزایش آگاهی شما خوانندگان و آشنایی عزیزان برای مراقبت هر چه بیشتر از سلامت شماست. مهم ترین مقصود این است که از کنار نشانه ها و علائم فیزیکی خود به راحتی عبور نکرده و همچنان که اعتقاد داریم، پیشگیری بهتر از درمان است. توصیه می شود به محض مشاهده هر کدام از علائم و نشانه ها، در ابتدا به پزشک معالج مراجعه و دستورات لازم جهت درمان را تحت نظارت متخصص خود دریافت کرده و از هرگونه درمان خانگی بپرهیزید.
بدون نظر