آنچه که باید درباره نازایی بدانید (بخش اول)

احتمالا در ۱۵ سال گذشته در هیچ موردی از شاخه های علم پزشكی در ایران به اندازه نازایی در تلویزیون، رادیو، روزنامه ها و مجلات صحبت نشده است. همه مخاطبان رادیو و تلویزیون و …، آی وی اف(IVF) و میكرواینجكشن را با همین لفظ  انگلیسی آن می شناسند.

بیماران از پزشكان خود درباره سلول های بنیادی كه ربطی به نازایی ندارند می پرسند. همه اینها نشان از انتقال اطلاعات گاه بسیار فنی و تخصصی دارد كه البته در جای خود خوب است اما هنوز بسیاری از مشكلات و سوالات بیماران كه گاه سوالاتی بسیار ساده هستند، برای آنها روشن نیست. مطالبی كه در ادامه خواهید خواند، سعی دارد مسأله نازایی، امكانات تشخیصی و درمانی آن را همان گونه كه در ایران و در حال حاضر موجود است، به ساده ترین و روشن ترین شكل ممكن مطرح نماید.

تعریف بیماری  ناباروی چیست ؟ در واقع به چه كسی نابارور می گویند؟

هر زوجی كه در مدت یك سال حاملگی رخ ندهد نازایی مطرح است اما این جواب به این صورت به خصوص وقتی از طریق یك رسانه مطرح شود مشكلاتی به همراه دارد در ضمن اینكه پاسخ روشنی هم برای مردم عادی نیست.

افراد به طور طبیعی ممكن است بپرسند چرا یك سال؟ چرا شش ماه نه؟ چرا دو سال نه؟ چرا دو ماه نه؟ آیا منظور این است كه اگر زوجی سه ماه است كه ازدواج كرده اند و بچه دار نشده اند، سراغ پزشكی نروند و  ۹ ماه صبر كنند؟ این اشكال از اینجا نیز ناشی می شود كه ممكن است مردم، تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله را به جای پزشك واقعی خود بگیرند و طبق دستورها و نظرات پخش شده عمل كنند. در حالی كه رسانه جای پزشك را نمی گیرد بلكه میانجی میان پزشكان و بیماران است. زخم معده را نمی توان از پشت تلویزیون درمان كرد. كمردرد با توصیه های یك روزنامه، خوب نخواهد شد زیرا نمی توان همه بیماران را یكسان فرض كرد و یك دستور مشابه از پشت تلویزیون و یا رادیو و یا از روزنامه صادر كرد. مورد نازایی هم مستثنا نیست.

در واقع وقتی یك پزشك می تواند بگوید كه شما تازه سه ماه است كه می خواهید بچه دار شوید و نشده اید و فعلا چند ماه دیگر صبر كنید كه ابتدا زوج را ببیند، سوالاتی از آنها بكند، معایناتی انجام دهد و بعد به این نتیجه برسد كه ظاهرا مشكلی نیست و كمی صبر كنید. در حالی كه اگردر همان ملاقات اول با پزشك حتی اگر یك ماه از ازدواج زوج گذشته باشد، معلوم شود كه مثلا شوهر در نوجوانی عملی روی بیضه ها داشته است، صبر كردن معنی ندارد.

زیرا احتمال اینكه مشكلی در شوهر وجود داشته باشد، كم نیست و همان موقع می توان بررسی ها را شروع كرد. یا مثلا اگر خانم علایمی از اختلالات هورمونی داشته باشد، مثلا اختلال پریود و پرمویی و چاقی، احتمالا اختلال تخمك گذاری هم دارد. همین مسائل مانعی برای بارداری محسوب شده وبعید است چند ماه صبر كردن چیزی را تغییر دهد، بنابراین بهتر است بررسی ها و آزمایش ها انجام شود. مثال دیگر خانمی است كه در سن ۳۸سالگی ازدواج كرده است (اتفاقی كه در عصر حاضر در همه جای دنیا بسیار بیشتر از گذشته رخ می دهد یعنی ازدواج در سنین بالا.)

اگر حتی یك ماه بعد از ازدواجش هم برای حامله نشدن مراجعه كند لازم است همه بررسی ها سریع انجام شود. امروزه حتی اگر زوجی مشمول هیچ كدام از موارد بالا نبوده و فقط در اثر نگرانی به متخصص مراجعه كنند، باز هم درست این است كه بررسی از نظر امكان باروری در موردشان انجام شود.

نازایی چیست؟ علائم نازایی زودرس چیست ؟

نازایی زنان

تلاش برای بارداری با رابطه جنسی مکرر به مدت حداقل یک سال و عدم موفقیت در بارداری “نازایی” یا Infertility نامیده می شود.

نازایی ممکن است در زن یا مرد و یا هر دو باشد. تخمین زده میشود در آمریکا 10 تا 18 درصد زوجها در بارداری یا زایمان موفق مشکل دارند. نازایی زنان حدود یک سوم موارد و نازایی مردان حدود یک سوم دیگر موارد ناباروری را شامل میشود. علت نازایی یا نامشخص است و یا ترکیبی از عوامل مردانه و زنانه می باشد. نازایی در زنان ممکن است سخت تر تشخیص داده شود. درمانهای زیادی وجود دارند که با توجه  به علت و علائم نازایی مورد  استفاده قرار می گیرند. بسیاری از زوجهای نابارور بدون درمان بچه دار میشوند. پس از تلاش برای بارداری به مدت دو سال، حدود 95% زوجها با موفقیت بچه دار میشوند.

علائم نازایی زنان

مهمترین نشانه آن، عدم توانایی بارداری است. سیکل قاعدگی طولانی (بیش از 35 روز) یا خیلی کوتاه (کمتر از 21 روز) باشد، نامنطم بودن قاعدگی یا جا انداختن بعضی قاعدگی ها میتواند به معنی عدم تخم گذاری باشد. ممکن است نازایی در زنان هیچ نشانه بیرونی نداشته باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به شرایط سنی خود می توانید به شرح زیر به پزشک مراجعه کنید:

• اگر بالای 35 سال سن دارید بیشتر پزشکان توصیه می کنند حداقل یک سال پیش از این که درمانی را بخواهید پیش بگیرید، برای بارداری تلاش کنید.
• اگر بین 35 تا 40 سال دارید پس از شش ماه تلاش برای بارداری، با پزشک صحبت کنید.
• اگر بالای 40 سال سن دارید ممکن است از شما خواسته شود فورا آزمایش بدهید یا درمان را شروع کنید.

اگر همسر شما مشکلات بارداری مشخصی دارد یا اگر سابقه قاعدگی های دردناک یا نامنظم دارید، بیماری التهابی لگن دارید، سقط جنین مکرر داشته اید، آندومتریوز دارید یا قبلا درمان سرطان رحم انجام داده اید، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش یا درمان را شروع کنید.

چه عواملی زمینه نازایی را فراهم میکنند

• سن بالا
• سیگار کشیدن
• وزن خیلی زیاد یا خیلی کم
• سابقه عفونتهای جنسی
• مصرف الکل